Son günlerde hepimiz Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve çevre illeri de etkileyen iki şiddetli depremle sarsıldık. Maalesef bu tip büyük afetlerin etkisi de uzun süreli olabiliyor. Tam da bu sebeple sağduyulu bir şekilde hareket etmeye çalışmamız önem taşıyor. Çünkü bu olayı bire bir yaşamış, bu olaya maruz kalmış bir yakını bulunan ya da türlü şekillerle bu olay hakkında bilgi sahibi olmuş çocuklar, bu dönemde özellikle biz yetişkinlerin rehberliğine ve desteğine çok daha fazla ihtiyaç duyuyorlar.
Bu yazımızda, depremin hemen sonrasında çocukların psikolojik olarak iyileşme süreçlerine biz yetişkinler olarak nasıl olumlu bir etki yapabiliriz sorusuna cevap bulacağız. Öncelikle, bu süreçte yalnız olmadığınızı lütfen arada kendinize hatırlatmaya çalışın. Siz de kendinizi henüz tam iyileşememiş, ne yapacağını bilemez, çaresiz ve umutsuz hissediyor olabilir ve bu durumdayken bir çocuğa nasıl yardım edebileceğinizi sorgulayabilirsiniz. Bu son derece anlaşılır ve doğal bir durum. Bu noktada, uzmanların bu süreci nasıl yönetebileceğimize yönelik önerilerini uygulamaya çalışmak yapabileceğimiz ve bize iyi hissettirebilecek bir aktivite. Haydi gelin bu önerileri birlikte inceleyelim:
Deprem olduktan hemen sonra ya da kısa süre sonrasında:
- Sakin davranışlar sergilemeye çalışın: Çocuklar yakınlarındaki yetişkinlerin tepkilerini benimseyip kendileri de duruma karşı o şekilde tepki verebilirler. Aile üyelerinin ya da onlara bakım verenlerin o duruma nasıl yaklaştığını gözlemleyip bu davranışları kendilerine uyarlamaya çalışabilirler.
- Sakin ve yüksek olmayan bir ses tonuyla sahip olduğunuz mevcut, güvenilir bilgileri paylaşın; karmaşık açıklamalar yapmaktan kaçının: Onlara bir deprem olduğunu, sonraki zamanlarda da olabileceğini açıklayın. Bulunduğunuz konumda kalma ya da başka bir yere gitme planlarınız varsa bunu çocukla paylaşın.
- Eğer çocukla birlikte deprem bölgesindeyseniz rahatlamasını ve dikkatini dağıtmasını sağlayacak etkinlikler yapması konusunda onu teşvik edin, siz de bu etkinliklere dahil olmaya çalışın: Yavaşça nefes alıp vermek çocuğun bedeninin sakinleşmesini sağlayabilir. Eğer erişiminiz varsa bir battaniyeye ya da peluş oyuncağa sarılmak da çocuğa iyi gelebilir. Elektrik kesintisi, olunan yerden dışarı çıkamamak gibi engeller söz konuysa çocuğun dikkatini dağıtacak farklı etkinlikler bulma konusunda ona rehberlik etmeye çalışın.
Deprem olduktan bir süre sonra:
Çocuklar deprem olduktan ya da deprem olduğunu dolaylı olarak öğrendikten bir süre sonra yetişkinlere daha fazla soru sormak isteyebilirler, kafaları karışabilir ve kaygı düzeyleri artabilir. Bu gibi durumlar için aşağıda belirttiğimiz önerilerin faydalı olacağını umuyoruz:
- Çocuğun kendisine uygun bir hızda duygusunu yaşamasına ve duygularını kendi istediği şekilde ifade etmesine izin verin: Eğer sizinle konuşmaya henüz hazır değilse sizinle paylaşmak istediği bir şey olduğunda onu her zaman dinleyebileceğinizi söyleyin.
- Sosyal medyadaki ve televizyon haberlerindeki görsel ve işitsel içeriklere maruz kalmasını minimize etmeye çalışın: Yaşanan gelişmeler hakkında sakin bir yaklaşımla çocuğu bilgilendirebilirsiniz ancak gelişmeleri telefondan ya da bilgisayardan takip ederken onu dahil etmemenizi öneririz.
- Günlük rutinlerinize devam etmeye çalışın: Belirli saatlerde kalkmak ve yatmak, mümkünse öğünleri birlikte aynı saatlerde yemeye devam etmek, bulunduğunuz yerde birlikte iş bölümü yapmak çocuğun belirsizlik duygusunu daha az hissetmesini, duygusal ve fiziksel yakınlığı korumanızı sağlayacaktır. Eğer bir süreliğine çocuğun yanından ayrılmanız gerekiyorsa telefonla iletişim halinde olmak da çocuğun güvende hissetmesini destekleyecektir.
