Dijital Göçebe Nedir? Uzaktan Çalışmanın Ruh Sağlığına Etkileri

Her gün ofise giderek çalışanlardan mısın? Yoksa uzaktan çalışmayı mı tercih ediyorsun? Özellikle COVID-19 süreci ile oldukça yaygınlaşan uzaktan çalışma düzeni, hâlâ birçok şirket ve çalışan tarafından tercih ediliyor. Ancak pandemi döneminin aksine, artık evden çalışmak yerine gezerek çalışmayı tercih eden insanlar da bulunuyor. Dijital göçebeler, sabit bir yerde çalışmak yerine, bir yandan seyahat ederken bir yandan da çevrimiçi çalışarak para kazanmaya devam ediyor. Bu kişiler kendi işlerini yapabildikleri gibi şirketleri izin verdiği ölçüde maaşlı çalışanlar da olabiliyorlar. 

Seyahat ederek çalışmayı en çok tercih eden meslek grupları genellikle içerik üreticileri, dijital pazarlama uzmanları, yazarlar, fotoğrafçılar, yazılımcılar, çevirmenler ve tasarımcılar olsa da isteyen çoğu meslek grubu bu iş tarzını deneyimleyebiliyor. Peki, dijital göçebe olmanın artıları ve eksileri neler?

Dijital Göçebe Olmanın Artıları

Dijital göçebeliğin bu kadar yaygın olmasında, sağladığı avantajların büyük etkisi bulunuyor. 

• Yoğun çalıştığımız ve iyi kazandığımız bir işteyken kazancımızdan memnun olsak da zaman zaman bu parayı istediğimiz gibi harcayamamaktan şikayet edebiliyoruz. Dijital göçebeyken kazandığımız parayla seyahat etmek için yıllık iznimizi kullanmayı beklememiz gerekmiyor. Bir yandan para kazanırken bir yandan da kazandığımız parayla hayallerimizi gerçekleştirebiliyoruz. 
• Seyahat ederken çalışmanın en güzel yanlarından biri, bize sağladığı özgürlük ve esneklik oluyor. Programımızı kendimize uygun olacak şekilde ayarlayıp bizim için en rahat ve verimli çalışma ortamında ve saatlerinde çalışabiliyoruz. Bu durum psikolojik iyi oluşumuza katkı sağlarken iş performansımızı da olumlu etkiliyor.
• Ayrıca, çalışırken seyahat edebilme özgürlüğü bize sosyalleşme ve yenilikleri keşfetme ihtiyaçlarımızı giderme imkanı sağlıyor. Gittiğimiz yerlerde farklı insanlar tanıyabiliyor, farklı kültürleri yakından öğrenebiliyor ve böylece bakış açımızı genişletebiliyoruz. Farklı yaşam ve çalışma tarzlarını görmek, işimize bakışımızı da geliştirebiliyor.

Dijital Göçebe Olmanın Eksileri

Her ne kadar özgürlük, esneklik ve sosyallik imkanlarıyla dijital göçebelik çok cazip gözükse de bu çalışma biçiminin de kendine has zorlukları bulunuyor. 

• Öncelikle, ne kadar güzel olsa da sürekli hareket ve değişim içinde olmak bir süre sonra yorucu olabiliyor. Gittiğimiz yerlerin kültürüne ayak uydurmaya çalışırken kültür şokuna uğramak da kafa karıştırıcı olabiliyor. 
• Hayatımızda süregelen değişimlerden ötürü günlük hayatımızda belli bir rutin oturtamayabiliyoruz. Bir hafta önce bulunduğumuz ülke ya da şehirdeki günlük akışımızla bugün bulunduğumuz yerdeki akışımız birbirinden çok farklı olabiliyor. Bunun sonucunda, kendimizi kaybolmuş veya huzursuz hissedebiliyoruz.
• Öte yandan, dijital göçebeyken sosyalleşmek için geniş olanaklarımız olsa da tanıştığımız yeni insanlarla kurduğumuz ilişkileri derinleştirmekte ve geride bıraktığımız yakın ilişkilerimizi sürdürmekte zorlanabiliyoruz. Sürekli yer değiştirdiğimiz için bir sürü yeni insan tanırken daha önceden tanıştığımız kişilerle iletişimimizi sürdüremeyebiliyoruz. Benzer şekilde, bir yerde çok iyi anlaştığımız biriyle tanışsak bile sonrasında aramıza fiziksel mesafe girince kurduğumuz ilişkide derinleşemeyebiliyoruz. 

Dijital Göçebelikte Disiplin Nasıl Sağlanır?

Bir yandan gitmenin hayalini kurduğumuz yerlerde seyahat ederken çalışmak motive edici olsa da sosyal hayatımız kimi zaman iş disiplinimizi olumsuz etkileyebiliyor. Sonuçta, bulunduğumuz yeri gezmek, oraya özel yemekleri denemek ve yeni insanlarla tanışıp eğlenmek varken hangimiz hevesle vaktimizi çalışmaya harcamak isteriz ki? 

Peki, motivasyonumuzun düşük olduğu zamanlarda da işimizi aksatmamak ve disiplini elden bırakmamak için neler yapabiliriz? Dijital göçebelikte iş ve sosyal hayatımız arasındaki dengeyi sağlamakta zaman zaman zorlanabiliyoruz. Bu dengeyi sağlamak için iş ve sosyal hayatımız arasına net sınırlar çekmek etkili bir çözüm olabiliyor. Örneğin, arkadaşlarımızla plaja gidip aralarda çalışmaya devam etmek çoğu zaman pek verimli bir plan olmuyor. Bunun yerine, kendimize kesin ve net çalışma saatleri belirleyip bu saatlerde odaklanabileceğimiz bir yerde çalıştığımızda verimimiz artıyor. Böylece bu saatler dışındaki vaktimizi de sosyalleşmeye ayırabiliyoruz. Öte yandan, yapılacaklar listemizdeki bizi heyecanlandıran maddeleri gerçekleştirmek için sabırsızlanabiliyoruz. Yeni lezzetleri tatmak, yerel marketlerde gezinmek, bizi heyecanlandıran müzeleri ya da parkları görmek ve kendimiz gibi dijital göçebelerle buluşmak isteyebiliyoruz. Hâliyle, bir yandan çalışıyorken bir yandan da kısıtlı zamanımıza bu isteklerimizi sığdırmak bizi zorlayabiliyor. Böyle bir durumda, zamanı etkili kullanma teknikleri yardımımıza koşuyor. Zamanımızı iyi yönettiğimiz bir programla çalışma verimimizi düşürmezken isteklerimize de alan açabiliyoruz. 

Dijital Göçebelikte Ruh Sağlığını Koruma Tüyoları

Dijital göçebe olmanın artılarının yanı sıra eksilerinin de olduğundan ve bazen hayatımızdaki dengeyi sağlamakta zorlanabileceğimizden bahsettik. Peki, seyahat ederek çalışırken ruh sağlığımızı korumak için neler yapabiliriz? 

Sürekli seyahat hâlinde olduğumuz ve farklı kültürlere ayak uydurmamız gerektiği için kendimizi yorgun ve kaybolmuş hissedebiliyoruz. Bu kadar değişken bir hayatın ortasında birtakım rutinler edinmek bize iyi gelebiliyor. Elbette, özellikle ülkeler arası seyahat ediyorsak her yerde uygulayabileceğimiz rutinler bulmak pek kolay olmayabiliyor. Ancak sabah uyanınca güne 10 dakika da olsa kitap okuyarak başlayabilir veya günün belli bir saatini sevdiklerimizle konuşmaya ayırabiliriz. Küçük de olsa günlük hayatımıza birkaç rutin eklemek, yaşam koşullarımızdaki büyük değişiklikler arasında kendimizi daha dengede ve güvende hissetmemizi sağlayabiliyor. 

Bunun yanı sıra, iş hayatımızla sosyal hayatımız arasında bir denge sağlamaya çalışırken kendimize bakmayı unutabiliyoruz. Bir yandan çalışıp bir yandan bulunduğumuz bölgeyi gezerken bazen nasıl hissettiğimizi ya da neye ihtiyacımız olduğunu bile fark edemeyebiliyoruz. Bu noktada, tıpkı bir arkadaşımızla ilgileniyormuş gibi kendimize ara ara neye ihtiyacımız olduğunu sormayı deneyebiliriz. Aynı şekilde, iş ve gezi saatlerimiz arasında dinlenmek için kendimize vakit ayırarak küçük molalar verebiliriz. Bu dinlenme molalarını da birer rutin haline getirebiliriz.

Son olarak, seyahat ederek çalışırken evimizden uzakta olmaktan ötürü yalnız hissedebiliyoruz. Yapılan bir araştırmaya göre, yalnızlık çeken dijital göçebeler, çareyi sosyal medyada fazla vakit geçirmekte bulabiliyor. Ancak sosyal medyada sevdiklerimizin bizden uzakta güzel vakit geçirdiğini görmek FoMO (fear of missing out)’ya, yani bir şeyleri kaçırma korkusuna, sebep olabiliyor. Bu korku sonucu yine yalnız hissedip kendimizi bir döngü içinde bulabiliyoruz. Böyle bir döngüye girdiğimizi fark ettiğimiz noktada, sosyal medyaya bir süreliğine ara vermek, odağımızı kendi hayatımıza çevirmemizi ve böylece daha iyi hissetmemizi sağlayabiliyor. Yakın çevremizin hayatında olup bitenleri sosyal medyadan takip etmek yerine onlarla birebir iletişime geçerek hem bağımızı kuvvetlendirebiliyor hem de onların hayatlarına dahil olduğumuzu hissedebiliyoruz.

Harika bir dijital göçebelik deneyimi için #RelateYanında!

Çalışırken bir yandan seyahat etmek oldukça heyecanlı bir deneyim olabiliyor! Ancak her deneyimde olduğu gibi dijital göçebelikte de kendimizi olumsuz duygular içerisinde bulabiliyoruz. Evimizi ve sevdiklerimizi özleyebiliyor, onlardan uzakta kendimizi yalnız hissedebiliyor veya bir yandan gezi listemizi tamamlamaya çalışıp bir yandan işlerimizi hallederken yorgun düşebiliyoruz. Bu hislerle tek başımıza baş etmek zorunda değiliz! Dijital göçebelikte iyilik hâlimizi korumak istediğimizde Relate uygulamasına girip “Zor Duygularla Baş Etmek” veya “Yalnızlık Hissinden Kurtulmak” yolculuklarına başlayabiliriz. Unutma, hayatının her anında #RelateYanında!

‍

Not: İhtiyaç duyduğumuz noktada bir mental sağlık uzmanından destek almak, bizim için iyi bir seçim olabiliyor. Seyahat ederek çalışırken yorgunluk, yalnızlık veya FoMO ile baş etmekte zorlanıyorsan psikolojik destek almayı göz önünde bulundurabilirsin. 

‍