İş ve Yaşam Dengesini Uyum İçinde Sürdürebilme İpuçları

İş ve yaşam dengesi, çoğumuzun duyduğu ve hatta kullandığı bir kavram olsa da uygulamakta zorlanabiliyor ya da o dengeyi nasıl kuracağımızdan tam olarak emin olamayabiliyoruz. Bu kavramı en sade haliyle, kişinin profesyonel kimliği ile hayatta sahip olduğu diğer kişisel kimlikleri arasında bir denge kurabilmesi olarak tanımlıyoruz. Yani, iş ve yaşam dengesini kurmak, ailemize, sosyal yaşamımıza, evimize, sağlığımıza ve kendimize vakit ayırırken iş hayatındaki sorumluluklarımızı da tükenmeden yerine getirebilmek anlamına geliyor. Her ne kadar kulağa hoş ve ideal gelse de gerçek hayatta bu dengeyi kurabilmek her zaman kolay olmuyor. Biz de bu yazımızda iş ve yaşam dengesini uyum içinde sürdürebilmek adına yardımcı olabilecek bazı ipuçlarından bahsetmek istedik!

İş ve Yaşam Dengesi Neden Önemli?

İş ve yaşam dengesi hem mental sağlığımızı koruyabilmemiz hem de profesyonel yaşamımızda sürdürülebilir bir başarı yakalamamız için vazgeçilmez bir öneme sahip. Çünkü profesyonel kimliğimizin yanı sıra sahip olduğumuz başka kimlikler ile beraber kendimizi bir bütün olarak görüyor ve bizi tatmin eden, anlamlı bulduğumuz, güvende ve mutlu hissettiğimiz bir hayatı bu bütünle kurabiliyoruz. Eğer bir çocuğumuz varsa anne ya da baba olma rolüne sahip oluyoruz ve çocuğumuza karşı yerine getirmemiz gereken belli sorumluluklarımız bulunuyor. Romantik bir ilişki içerisinde ya da evliysek bir eş ya da partner olma kimliğine de sahip oluyoruz. Sosyal çevremiz içerisinde bir arkadaş olarak başka sorumluluklarımız bulunuyor. Her şeyden önemlisi iyilik halimizi ve sağlığımızı sürdürebilmek için kendimize bakım vermemiz ve kendi zevklerimize de vakit ayırmamız gerekiyor. Eğer yoğun bir iş temposuna sahipsek eve geldikten sonra çocuğumuza yemek hazırlamak, kuruyan çamaşırları askıdan toplayıp katlamak, hayatının zor bir döneminden geçen arkadaşımızla dertleşmek için oturup bir kahve içmek ve eve döndüğümüzde dinlenip rahatlamak için hobilerimize vakit ayırmak her zaman mümkün olmayabiliyor. Ancak profesyonel yaşamımızda sahip olduğumuz yoğunluk hayatımızın diğer alanlarını devamlı olarak felç ettiğinde kişisel hayatımızda daha büyük problemlerle karşılaşabiliyoruz. Bu durum mental olarak bize iyi gelmediği gibi profesyonel yaşamımızda çalışma verimimizi de düşürüyor.

İş Hayatını Düzenlemek İçin İlk Adımlar

İş yaşam dengesini sağlamak için iş hayatının yapısının düzenlenmesi konusunda kurumların çalışanlarını korumak adına önemli sorumlulukları bulunuyor. Çalışanlarının iyilik halini yeterince koruyamayan kurumlar işin verimsizleşmesi ve çalışanlarla devamlılık sağlayamama gibi problemlerle karşılaşabiliyorlar. Bu da yükselen personel devir oranı ile birlikte çoğunlukla şirketin maliyetlerinin artması ve marka imajının itibarsızlaşması ile sonuçlanıyor. İş hayatını çalışanın iyilik halini destekleyecek şekilde yapılandırmak ise çalışanların işe olan bağlılığını ve çalışma verimini artırıyor. Çalışanların iş yaşam dengesini korumak adına kurumların atabileceği adımlardan bazılarını listeledik:

• Çalışanların düzenleme alanının olduğu esnek çalışma saatleri
• Evden çalışabilme imkanının verilmesi
• Yıllık izin, annelik izni, babalık izni, hastalık izni gibi farklı izin türlerinin kullanımının teşvik edilmesi
• Mesai saatleri dışında çalışanların çevrimdışı olmasının beklenmesi
• İş yoğunluğunun arttığı dönemlerde mevcut çalışanların görevlerinin ve çalışma saatlerinin artırılması yerine artan iş yoğunluğuna paralel olarak çalışan sayısının artırılması

Evde Verimliliği Artırma Teknikleri

Evde verimliliği artırmak, iş yaşam dengesini sürdürmek için kendi adımıza atabileceğimiz önemli bir adım olarak karşımıza çıkıyor. Her ne kadar işten yorgun argın gelsek de hemen kendimizi kanepeye bırakmadan önce market alışverişini aradan çıkarmak, akşam yemeği için pratik bir şeyler hazırlamak ve ne zamandır çıkarılmayı bekleyen çöpü çıkarmak gibi basit işleri aradan çıkarmak sonradan kendimizi birikmiş gündelik işlerin içerisinde bunalmış hissetmemizin önüne geçiyor. Böylece işten geldikten sonra gerçekten dinlenebilmek için kendimize alan açmış oluyoruz. Bunun yanında evde verimliliği artırmanın bir diğer önemli püf noktası işlerin evdeki fertler arasında adil bir şekilde paylaşılması oluyor. Çocuk bakımından yeşilliklerin yıkanmasına ya da kirli havluların yıkanıp değiştirilmesine kadar evdeki fertlerin farklı çalışma düzenlerine uyumlu ve adapte olabilecekleri gerçekçi bir ev içi planlama yapmak bizlere yardımcı oluyor. Aksi takdirde işler bir kişi üzerine yığılabiliyor ve bu da evdeki çatışmaların artmasına neden olabiliyor. Özel hayatımızda yaşadığımız bu tarz zorlukları her ne kadar profesyonel hayatımıza yansıtmamaya çalışsak da kendimizi işe odaklanmakta zorlanırken bulabiliyoruz. 

Zaman Yönetimi: İş ve Özel Hayatı Ayırma Sanatı

Etkili zaman yönetimi, bir yetişkin olarak sahip olduğumuz sorumlulukları kendimizi tükenmiş hissetmeden halledebilmek için elimizdeki belki de en güçlü alternatif. Gün içerisinde sahip olduğumuz 24 saati ve haftanın 7 gününü belirli sorumluluklarımıza dağıtacak şekilde parçalara ayırmak ve bu zaman dilimlerini elimizden gelen en verimli şekilde değerlendirmeye gayret etmek işlerimizin kendimize ayıracağımız vakte taşmasını engellemek için iyi bir adım olabiliyor. Güne başlarken “Sabahtan işle ilgili şu görevlerimi halledeceğim, öğle arasında çocuğumun doktor randevusunu alacağım, akşam eve gelince şu yemeği yapacağım ve yemekten sonra da ailece okuma saati yapacağız.” gibi planlar yaparak zamanı yönetmek, iş ile özel hayatı birbirinden ayırabilmemizde yardımcı olabiliyor. Bunun yanında, işlerimizi yaparken Eisenhower matrisi ya da Pomodoro tekniği gibi yöntemlerden faydalanmak, işimize ayırdığımız zamanı daha sistemli kullanmamızı ve işlerimizi zamanında bitirebilmemizi kolaylaştırıyor.

‍

İş Stresini Azaltmanın Yolları

İş yerinde yaşadığımız stres, hem iş yaparkenki verimliliğimizi azalttığı hem de iş yerinde kalmayıp kolayca aile içi yaşantımıza da yansıdığı için iş yaşam dengemizi sarsan ve hayat kalitemizi düşüren önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Her ne kadar iş stresi her zaman bize bağlı olmasa ve kendi ellerimizle stresli olan iş yapısını değiştirme şansımız olmasa da kendi iyilik halimizi korumaya yardımcı olacak bazı yollar da bulunuyor. İşte bunlardan bazıları: 

• Hayır demenin gücünü keşfetmek: İş stresinin en büyük sebeplerden biri de halledemeyeceğimiz ya da halledebilsek de halletmeye çalışırken kendimize zarar verebileceğimiz yoğunlukta bir iş yükünü üstlenmek olabiliyor. Bu anlamda, her ne kadar bizden üst bir pozisyondan gelse de iş saatlerimiz içerisinde halledemeyeceğimiz görev taleplerini reddetmek bize yardımcı oluyor. 
• İşteki kimliğimiz ile benliğimiz arasına sağlıklı bir sınır koymak: Hepimiz insanız ve işimizde tecrübeli olsak dahi zaman zaman hata yapabiliyoruz. Bunun yanında, iş yerinde yaptığımız hatalar kadar işimizdeki başarımızın da bizim kim olduğumuzu belirleyen tek unsur olmadığını da kendimize hatırlatmamız gerekiyor. İşimiz dışında da bizi tanımlayan birçok farklı kimliğimiz var ve kendi değerimizi iş yerindeki başarımız ile koşullandırdığımız zaman işi olduğundan daha stresli bir hale getirebiliyor ve kendimizi yıpratabiliyoruz.
• Öz bakımımıza dikkat etmek: Öz bakımımıza dikkat etmek, psikolojik dayanıklılığımızı artırarak hem iş hayatında hem de özel hayatımızda iyi olma halimizi sürdürmemizde önemli bir rol oynuyor. Uykumuza öncelik vermek, dengeli beslenmek ve egzersiz yapmaya vakit ayırmak gibi kendimize mental ve fiziksel olarak bakım vermemizi sağlayan alışkanlıkları hayatımıza dahil etmek, zaman zaman işler bizim kontrolümüz dışında sıkışsa da duygularımızı düzenleyebilmemize ve stres seviyemizi kontrol altında tutmamıza yardımcı oluyor.

İşten Sonra Dinlenme ve Yenilenme İpuçları

İşten sonra geçirdiğimiz vakti gerçek bir dinlenme süresine ayırmak bazen zor olabiliyor. Bütün gün çalıştıktan sonra eve geldiğimizde spor salonuna gidip bir koşu bandına atlamak veya dikkatimizi kitap okumaya ya da film izlemeye vermek gözümüze yorucu gelebiliyor. Bunların yerine koltuğa uzanıp zihnimizi yormayacak türde bir diziyi takip etmek ya da sosyal medya uygulamalarını kaydırmak, kabul edelim ki çoğu zaman daha kolay ve rahat hissettiriyor. Ancak şunu da göz önünde bulundurmakta fayda var ki zihnimiz gerçekten dinlenebilmek için başka etmenlere de ihtiyaç duyuyor. İş sonrası sosyal medyaya gömülmek beynimizin dopamin dengesini sarstığı için kendimizi daha yorgun hissetmemize sebep olabilirken, yarım saatliğine de olsa yürüyüş yapmak, mutfağa girip kendi ellerimizle bir şeyler hazırlamak ya da belki bir çizgi roman okumak zihnimizin gerçekten yenilenmesine ve tam bir dinlenme halinde olmasına alan açıyor.

Sağlıklı Bir İş-Özel Hayat Dengesi İçin Alışkanlıklar

Sağlıklı bir iş yaşam dengesini sürdürülebilir kılmak aslında evde verimliliği artırmak, iş ve özel hayatı birbirinden ayırmak ve iş stresini azaltmakla başlıyor. Bunun yanında işten sonra dinlenip yenilenmek için faydalanabileceğimiz şeyleri denemek ve aralarından bize iyi gelenlerini seçip alışkanlık haline getirmek kurduğumuz dengenin devamlılığını sağlıyor. Fakat zaman zaman işteki yoğunluğun hayatımızın diğer alanlarına hükmettiği bir dengesizlik canımıza tak ediyor ve bu anlamda bize yardımcı olabilecek farklı şeyleri bir anda hayatımıza adapte etmeye çalışabiliyoruz. Böyle bir durum da sonuçları nedeniyle bize iyi gelmeyebiliyor. İş yaşam dengesinin terazisini adım adım, yavaşça bir dengeye oturtmak ve herkesin bu konuda söylediği şeyleri değil de gerçekten bizim için çalışan alternatifleri hayatımıza dahil etmek daha sürdürülebilir bir çözüm oluyor. 

İş Yaşam Dengesini Uyum İçinde Sürdürmen için #RelateYanında!

İşimize, ailemize, dostlarımıza ve kendimize karşı olan sorumluluklarımızın arasında zaman zaman zorlanmak doğal olsa da böyle dinamikleri daha sağlıklı bir dengede götürebilmek ve bu durumun devamlı hale gelmesinin önüne geçmek mümkün. “Zamanı Yönetmek”, “Sınır Koymayı Öğrenmek”, “Stresi Yönetmek” ya da “Sağlıklı Alışkanlık Geliştirmek” gibi uygulama içerisinde yer alan yolculuklara başlayarak iş yaşam dengesini kurma sürecinde Relate’i de yanına alabilir ve iyilik halini artırabilirsin!

‍