Gerek sosyal medya platformlarında gerek kişisel gelişim kitaplarında günden güne adını daha sık duyduğumuz bir kavram var: Minnettarlık. Peki minnettarlık pratikleri popüler kültürün bir ürünü mü yoksa gerçekten mental sağlığımız üzerinde bir etkileri bulunuyor mu? Minnettarlık pratikleri nasıl yapılır? Hadi tüm bu soruların cevaplarını birlikte inceleyelim!
Minnettarlık Duygusu Nedir?
Minnettarlık, bir kişinin yaşamındaki güzellikler için hissettiği şükran ve takdir duygusu olarak tanımlanıyor. Bu tanıma baktığımızda minnettarlık duygusunun bir farkındalık içerdiğini de görüyoruz. Yaşamın bize sunduğu iyilikleri takdir edebilmek için önce onları ve onların hayatımızda olmasında rol oynayan faktörleri fark etmemiz gerekiyor. Peki minnettar olmak gerçekten neye benziyor?
Hayatımızdaki varlığı için şükran duyduğumuz şeyler hakkında düşünmek için zaman ayırdığımızda, gündelik yaşamımızda karşılaştığımız bir şeyin güzelliğini gözlemlemek için durduğumuzda, birinin hayatımızdaki varlığının olumlu etkisini fark ettiğimizde, şükranımızı dışa vurmak için nazik bir hareket yaptığımızda, bizi huzurlu hissettiren şeylerin veya kişilerin farkına vardığımızda veya meditasyon ya da dua yoluyla şükrettiğimizde minnettarlık duygusunu deneyimliyoruz.
Minnet duygusundan bahsettiğimizde aklımıza ilk başta kocaman sürprizler veya maddi değeri büyük unsurlar gelebiliyor. Şüphesiz ki yaşamın bu tür getirileri karşısında şükran duyuyoruz. Fakat fark etmeye başladığımızda hayatımızın birçok alanında varlığını takdir edebileceğimiz küçük güzellikler de olduğunu görebiliyoruz. Dostumuzdan gelen sıcak bir mesaj, evimizde hissettiğimiz huzur, yediğimiz güzel bir pizza gibi yaşamımıza dair bize sıradan gelen birçok şey için minnettarlık duygusu hissedebiliyoruz. Yaşama böyle bakmaya başladığımızda minnettarlık duygusunu hayatımızın tüm alanlarında deneyimlemeye başlıyoruz.
Bilimsel araştırmalar, yukarıda bahsettiğimiz bakış açısına sahip olup hayata minnetle yaklaştığımızda zihinsel ve duygusal iyilik halimizin olumlu etkilendiğini gösteriyor. Nasıl mı? Birlikte inceleyelim!
Minnettarlığın Zihinsel ve Duygusal Sağlığa Etkileri
Minnettarlık, uzun yıllardır psikoloji, felsefe ve din alanında yapılan birçok çalışmanın konusu oldu. Psikoloji biliminde yapılan çalışmalar minnettarlık duygusunun mental sağlığımıza olan faydalarını ortaya koydu. Hadi bu faydalara daha yakından bakalım!
Yaşama şükranla bakmak ve minnettarlık egzersizleri yapmak:
- Uyku kalitemizi artırıyor.
- Bağışıklık sistemimizi güçlendiriyor.
- Stresimizi azaltıyor.
- Kan basıncımızı düzenliyor.
- Kaygıyla daha kolay baş etmemizi sağlıyor.
- Sosyal ilişkilerimizi güçlendiriyor.
- Yaşam memnuniyetimizi artırıyor.
Araştırmalar aynı zamanda yaşamımızdaki varlığı için şükredebileceğimiz kişi ve unsurları fark ettiğimizde öz değerimizde bir artış olduğunu gösteriyor. Üstelik olumlu etkileri yalnızca bunlarla sınırlı kalmıyor! Hayata bu farkındalıkla baktığımızda psikolojik dayanıklılığımız artıyor ve zor zamanların üstesinden daha kolay geliyoruz. Aynı zamanda, böyle dönemlerde madde bağımlılığı gibi kötü alışkanlıklar edinme riskimiz de azalıyor. Güzelliklerin farkına varmaya başladığımızda ve onları görebilmek için kendimize alan açtığımızda şimdiki anda kalmayı da daha kolay başarıyoruz. Bir çiçeğin huzur veren kokusunu, sıcak havanın tenimizde bıraktığı etkiyi veya güzel bir şarkının ruhumuzda yarattığı değişimleri fark edebiliyoruz. Hayatın yalnızca olumsuz yanlarını görmek yerine küçük ya da büyük olsun güzelliklerine de odaklandığımızda yaşamımızda bir anlam duygusu bulmamız da kolaylaşıyor.
Minnettarlık Duygusu ile İlişkilerimizi Nasıl Geliştirebiliriz?
Yukarıda incelediğimiz gibi minnettarlık duygusunun bireysel boyutta birçok faydasını görüyoruz. Fakat minnettarlığın olumlu etkileri bunlarla da sınırlı kalmıyor. İlişkiler üzerinde yapılan çalışmalar minnettarlığın sosyal ve romantik ilişkilerimizi de olumlu etkilediğini gösteriyor. Nasıl mı?
Öncelikle minnettarlığımızı ifade ettiğimizde aynı zamanda o kişinin varlığını ve yaşamımızdaki yerini önemsediğimizi de göstermiş oluyoruz. Aslında ilişkiye dair minnettarlığımızı dile getirdiğimizde sevgimizi de ifade ediyoruz. Bu şekilde karşımızdaki kişiyle daha yakın ve içten bir ilişki kurabiliyoruz. Aynı zamanda, karşımızdakinin davranışlarına karşı minnetimizi ifade ettiğimizde bir nevi teşekkür de etmiş oluyoruz. Bu da karşımızdakine görüldüğünü ve takdir edildiğini hissettirerek ilişkimizin güçlenmesini sağlıyor.
İlişkilerimizdeki büyüklü küçüklü jestleri ve güzel anları minnetle karşıladığımızda kendimizi de o ilişkilerde daha tatmin hissediyoruz. Günlük hayatın koşuşturmacası içinde sahip olduğumuz ilişkilerin zenginliğini ve bize katkılarını gözden kaçırabiliyoruz. Minnettarlık duygusunu hissetmeye açık olduğumuzda ise ilişkilerimizde ne kadar iyi hissettiğimizi görme şansı bularak çevremizdeki kişilere karşı daha şefkat ve nezaket dolu yaklaşabiliyoruz.
Minnettarlık Pratiği Nasıl Yapılır?
Minnettarlık duygusunun hem mental sağlığımıza hem de sosyal ilişkilerimize olan katkısını inceledik. Peki minnettarlık duygusunu yaşamımızın bir parçası haline getirmek için hangi adımları atabiliriz?
Minnettarlık pratiği yapmanın birçok farklı yolu bulunuyor. Bu noktada önemli olan bize iyi hissettiren ve sürdürülebilir olan yöntemi bulmak olarak gösteriliyor. Bu yöntemlerden birkaçını senin için aşağıda detaylandırdık. Bu farklı yöntemleri deneyerek sana en iyi gelen pratiği seçebilir ve günlük rutinine dahil edebilirsin.
- Minnettarlık günlüğü tutmak
Minnettarlık günlüğü tutmak, her gün birkaç dakikayı minnettar olduğumuz şeyler hakkında düşünmek ve bunları bir deftere not etmek anlamına geliyor. Bu pratiği uygularken kendimize “Bugün ne için hayata teşekkür ediyorum?” veya “Bugün ne/kim beni iyi hissettirdi?” gibi sorular sormak bize yardımcı olabiliyor. Bu sayede belki de bu soruları sormazsak farkına bile varmayacağımız güzellikleri görme fırsatı buluyoruz. Yazarak onları hem somutlaştırıyoruz hem de geri dönüp hatırlama şansı buluyoruz. İhtiyacın olan bir anda sorulan “Nasılsın?” sorusunu, kucağına yatan bir kedinin sıcaklığını, yediğin güzel bir yemeği, bir arkadaşının sana aldığı kahveyi fark etmeye hazır mısın ?
- Deneyimleri yeniden çerçevelemek
Daha önce hiç yeniden çerçeveleme kavramını duymuş muydun? Bu kavram gerçeklikten uzaklaşmadan farklı bakış açılarını ve alternatifleri değerlendirerek yaşadığımız deneyimleri yeniden kendimize anlatmamız olarak tanımlanıyor. Hepimiz bizi üzen, pişmanlık duyduğumuz ya da farklı olmasını istediğimiz tecrübeler yaşıyoruz. Bu deneyimlerin yalnızca olumsuz boyutunu düşünmek bizleri kötü hissettirdiği gibi ilerlememize de katkıda bulunmuyor. Aslında biraz uzaktan baktığımızda bu deneyimlerin olumsuz boyutlarının yanı sıra bizlere öğretileri de olduğunu görebiliyoruz. Bunu yapabilmek için kendimize aşağıdaki soruları sormak bize yardımcı olabiliyor:
- Bu deneyim gelişimime nasıl bir katkıda bulundu?
- Bu deneyimi yaşarken kimler yanımda oldu?
- Bu deneyim sırasında hangi özelliklerim bana yardımcı oldu?
Zorlu deneyimlere bu şekilde bakmayı öğrendiğimizde bu anlarda dahi minnettarlık duygusu hissedecek parçalar bulabiliyoruz. Üstelik bu tür bir bakış açısı edindiğimizde olumsuz duygularımızı daha sağlıklı bir şekilde yaşayabiliyoruz.
- Teşekkür notu yazmak
Sevdiklerimize hayatımızdaki varlıkları veya bize katkıları için teşekkür notu ya da mektubu yazmak minnettarlık duygusu yaşamanın ve minnettarlığımızı ifade etmenin en güzel yollarından biri. Üstelik bu şekilde hem biz hem de minnetimizi ilettiğimiz kişi olumlu duygular deneyimleyebiliyor. Bu tür bir notu yazarken olumlu deneyimleri ve karşımızdaki kişinin bize hissettirdiği güzel duyguları yeniden deneyimleme fırsatı buluyoruz. Minnettarlığımızı ifade ederken aynı zamanda bağlarımızı güçlendirme ve olumlu deneyimlerimize bir yenisini daha ekleme şansına erişiyoruz.
Minnettarlığın Hayat Kalitesi Üzerindeki Uzun Vadeli Etkileri
Minnettarlık pratiklerini günlük rutinimize entegre etmek yalnızca günlük olarak iyi hissetmemizi değil, aynı zamanda yaşam kalitemizi uzun vadede önemli ölçüde iyileştirmemizi sağlıyor. Fiziksel sağlığımızdan mental sağlığımıza, sosyal ilişkilerimizden genel yaşam memnuniyetimize kadar birçok alanda olumlu değişikliklere yol açıyor.
Yaşamımıza minnettarlık pratiklerini entegre ettiğimizde uzun vadede daha düşük bir stres seviyesine sahip oluyoruz ve yaşama daha olumlu bir bakış açısıyla bakıyoruz. Bilimsel araştırmalar bu sayede uyku kalitemizin arttığını ve kronik ağrılarla daha kolay baş edebildiğimizi gösteriyor. Aynı şekilde, minnettarlık pratiklerini düzenli uygulayan kişilerin depresyon veya anksiyete gibi mental sağlık sorunlarının şiddetinin hafiflediği görülüyor. Minnettarlık sayesinde mental olarak daha dirençli bir hale gelerek zor tecrübeleri daha büyük bir esenlikle atlatıyoruz. Uzun vadede sosyal ilişkilere olan katkılarına baktığımızda minnettarlığın bireyler arasındaki bağları güçlendirdiği ve pozitif etkileşimleri teşvik ettiği görülüyor.
Sonuç olarak, minnettarlığın yaşam kalitemizi önemli ölçüde iyileştirebilecek güçlü bir duygusal ve psikolojik araç olduğunu görüyoruz. Fiziksel sağlık, mental sağlık ve sosyal ilişkiler üzerindeki olumlu etkileriyle daha sağlıklı, daha mutlu ve daha tatmin edici bir yaşam sürmemize yardımcı olabiliyor. Günlük pratikler aracılığıyla minnettarlığı yaşamımıza entegre etmek stresimizi azaltıyor, duygusal dayanıklılığımızı artırıyor ve daha anlamlı bağlar geliştirmemize olanak sağlıyor. Minnettarlığı daha bilinçli bir şekilde yaşamımıza dahil ederek her birimiz hem kendi hayatımızı hem de çevremizdekilerin yaşamını güzelleştirme şansına sahibiz.
Minnettarlık Pratiği Yaparken #RelateYanında!
Her an ulaşabileceğin, nerede olursan ol uygulayabileceğin ve kendini her gün yenileyen bir minnettarlık pratiği yapmak istiyorsan hemen Relate uygulamasına girebilir ve günlük minnettarlık sorularını cevaplamaya başlayabilirsin. Hayatının çeşitli alanları hakkında seni düşündürecek ve daha önce fark etmediğin güzellikleri fark etmeni sağlayacak bu sorularla minnettarlığı günlük hayatının bir parçası haline getirebilirsin.
