Hepimiz zaman zaman yorgun hissederiz. Bazen 8-5 çalışma temposu, bazen sınavlarımızın üst üste gelmesi, bazen özel hayatımızda yaşadığımız çalkantılı dönemler, bazen hepsinin bir araya gelmesi…Öyle ya, hayatın koşturmacası içerisinde insanın hiç yorgun hissetmemesi mümkün mü?
Yorgunluk çok insani bir deneyim olsa da sürekli olarak yorgun hissetmemiz, günlük faaliyetlerimizi yerine getirmekte zorluk çekmemiz uzun vadede bize zarar verecek bir sürecin işareti olabilir. Peki bu sürekli yorgunluk hali içerisinde olmanın sebepleri ne olabilir? İnsan kendini neden dinlenmesine ya da gece uykusunu gayet iyi almış olmasına rağmen yorgun hisseder? Gelin biraz da bu sebeplere eğilelim.
Yorgun Hissetmemizin Altında Yatan Nedenler
Sürekli yorgun hissetmemizin arkasında birçok farklı sebep yatıyor olabilir. Bu durum bazı fiziksel ihtiyaçlarımızdan mahrum kaldığımıza işaret edebileceği gibi bir hastalığın habercisi de olabilir. Elbette hemen kendimize bir tanı koymaya, “Aman bende şundan mı var?” diyerek paniklemeye gerek yok. Ancak uzun süredir yorgun hissediyorsak bu bir doktora danışmak için yeterli bir sebep olabilir. Bunun yanı sıra, sürekli yorgun hissetmek mental sağlığımızla, günlük alışkanlıklarımızla ya da çevresel faktörlerle de ilgili olabilir.
Mental Sağlığımıza İlişkin Durumlar
Kronik yorgunluğun en yaygın sebeplerinden ve eşlikçilerinden birisi de kronik stres oluyor. Sadece yoğun stres yaşadığımız anlarda yorgun hissetmiyoruz, bu yorgunluğu stres yaratan durum bittikten sonra da deneyimlemeye devam ediyoruz. Bunun yanı sıra, yorgun hissetmek de çoğunlukla stres yaratan bir durum oluyor çünkü kendimizi işlerimizden, sorumluluklarımızdan ve yaşamın kendisinden geri kalıyor gibi hissedebiliyoruz. Neden yorgun hissediyor olabileceğimize bakmadan kendimizi dinlenmek istediğimiz için tembel olmakla suçlayabiliyor, yorgun olmayı bile bir stres faktörüne dönüştürebiliyoruz. Bu da bize daha da yorgun hissettiriyor, dinlenip kendimize gelebilme şansını elimizden alıyor ve kısır döngü içine giren bir yorgunluk hali yaratabiliyor.
Sürekli yorgun hissetmek, depresyon ve anksiyete ile de ilgili olabiliyor. Çünkü yaşadığımız yoğun duyguları sürekli yanımızda taşıyoruz. Bu duygusal yük uzun vadede sebebini anlayamadığımız ve ne kadar dinlensek de bir türlü geçmeyen bir yorgunluk hissiyle kendini gösterebiliyor.
Fiziksel Sağlık Durumları
Sürekli olarak yaşadığımız bu yorgunluk hissini değerlendirirken ilk dikkat etmemiz gereken şeylerden biri bunun fiziksel sağlığımızla ilişkili olma ihtimali. Bu hissin fiziksel sağlığımızla ilişkili olan en yaygın sebebi vitamin yetersizlikleri ya da kan değerlerindeki düşüklük oluyor. Özellikle aşağıdakileri tükettiğimiz besinler ve takviyeler aracılığıyla yeterli olarak alamıyor olmak kendimizi sürekli yorgun hissetmemize sebep olabiliyor:
- Demir
- B2, B3, B5, B6, B9 ve B12 gibi B vitaminleri
- D vitamini
- C vitamini
- Magnezyum
Bunun yanı sıra, sürekli yorgun hissetmemizin altında yatabiliyor olabilecek farklı sağlık durumlarını da örnek oluşturması için listeledik:
- Anemi
- Kronik yorgunluk sendromu
- Diyabet
- Fibromiyalji
- Hamilelik
- Menopoz
- Tiroid hastalıkları
- Uyku apnesi
- İnflamatuvar bağırsak hastalığı gibi otoimmün rahatsızlıklar
- Obezite
- COVID ya da İnfluenza gibi viral enfeksiyonlar
Düzenli olarak kullandığımız bir ilaç da sürekli yorgun hissetmemize sebep olan bir bileşen içerebiliyor. Bunu öğrenmenin en doğru yolu doktorumuza başvurmak olacaktır.
Çevresel Şartlar
Sürekli hissettiğimiz bu yorgunluk çevresel koşullarla ve günlük hayat alışkanlıklarımızla da ilgili olabiliyor.
- Ağırlıklı olarak hazır gıdalar ve fast food tüketmek hem sindirim sistemimizi yorduğu için hem de ihtiyacımız olan besin ögelerini yeterli alamadığımız için bir süre sonra hayatımıza yayılan ve sebebini anlayamadığımız bir yorgunluk hissine sebep olabiliyor.
- Gün içerisinde yeterli miktarda su tüketmemek hem zihinsel faaliyetlerimizi yavaşlatıyor hem de dolaşım, sindirim ve boşaltım sistemlerimizin görevini sağlıklı bir şekilde yerine getirememesine sebep olabiliyor. Bunlar da kaliteli bir uyku çekmemizin önüne geçebiliyor.
- Uyku düzenimizin bozulması da hem zihinsel hem de fiziksel olarak yorgun hissetmemize sebep olabiliyor. Dönemsel uykusuzlukları kendimize minik bir tatil vererek çözebilsek de yetersiz ve düzensiz bir uyku normalimiz haline geldiğinde uzun vadede kronik bir yorgunluk ve hafıza sorunu yaşayabiliyoruz.
- Her ne kadar fazla aktif, bir türlü dinlenemediğimiz, hep hareket halinde olup bir şeyler hallettiğimiz bir yaşam doğal olarak bize yorgun hissettirse de aktif olmayan bir yaşam da yorgun hissettirebiliyor. Masa başı bir iş yapmak ve hayatımıza egzersizi entegre etmemek kaslarımızı zayıflatabiliyor ve kronik bir yorgunluk çekmemize sebep olabiliyor. Bunun yanı sıra, çok fazla egzersiz yapmak da sürekli yorgun hissetmemize neden olabiliyor.
- Yaşadığımız şehirdeki gürültü ve hava kirliliği de sürekli yorgun hissetmemize sebep olabiliyor. Yeterli miktarda oksijen alamamak ve arka planda sürekli devam eden bir gürültü ile yaşamak hem zihnimizi hem de bedenimizi yorabiliyor. Ayrıca şehir trafiği, toplu taşımanın yoğunluğu, evimizle ve iş ya da okulumuz arasında gidip gelmenin zor olması da hayat kalitemizi olumsuz etkileyen ve yorgun hissetmemize sebep olan faktörlerden olabiliyor.
- Sık sık alkol tüketmek, sigara içmek ve gün içerisinde fazla kafein almak gibi hem zihinsel hem de fiziksel faaliyetlerimizi olumsuz etkileyen alışkanlıklar da kendini yorgunluk hali ile gösterebiliyor.
Sürekli Yorgun Hissetmekten Kurtarabilecek Bazı Tüyolar
Birçoğumuz yukarıda bahsettiğimiz farklı sebeplerden en az bir ya da iki tanesi ile bağ kurabiliyoruz. Çünkü bunların çoğu bizim yetersizliklerimizden değil, modern yaşamın bizi karşı karşıya bıraktığı faktörlerden kaynaklanıyor. Bu sebeple belki yoğun çalışma hayatını, işimizin ya da okulumuzun nerede olduğunu ve sigara ya da kafein alışkanlıklarımızı bir anda değiştirme şansımız genellikle olmuyor. Ancak yine de sürekli yorgun hissetmekten kurtulmamıza yardımcı olabilecek, hayat şartlarımıza dahil edebileceğimiz birkaç seçeneğimiz var.
Kısa Bir Şekerleme
Eğer bize iyi geleceğini düşünüyorsak “power nap” diye bilinen kısa şekerlemeler yapabiliriz. Gün içerisinde bulduğumuz aralarda kısa ve uyku ritmimiz ile uyumlu uyku molaları vermek günün geri kalanında enerjimizi yenileyebiliyor. Bu durum hem aşırı düşünme davranışına iyi gelebiliyor hem de günün geri kalanında yaptığımız işlerde detaylara değil, büyük resme odaklanmamızı sağlayabiliyor. Nasıl şekerlemelerin bize iyi geldiğini, nasıl şekerlemelerin uyku düzenimize daha da kötü geldiğini Relate uygulamasındaki “Uyku Kalitesini Artırmak” yolculuğuna başlayarak öğrenebilirsin.
Uyku Miktarı ve Kalitesi
Her şeyden önce gece aldığımız uyku miktarına ve kalitesine öncelik vermemiz gerekiyor. Günlük hayatımızda ne kadar yoğun olursak olalım uykumuzu önceliklendirmediğimizde mantıklı kararlar almakta zorlanıyor, unutkanlık sorunu yaşıyor, metabolizmamızın yavaşladığını fark ediyor ve hastalıklara daha yatkın oluyoruz. Bu durumlar başlı başına zor değilmiş gibi bir de gün içinde yorgun hissediyoruz.
Fiziksel Aktivite
Ne kadar yoğun ve yorgun olursak olalım sahip olduğumuz en yanlış kanılardan bir tanesi de fiziksel bir aktivite yapmanın bizi daha da yoracağı için bundan uzaklaşmamız. Tam tersine, yarım saatlik de olsa hafif tempoda yürüyüş yapmak uzun vadede bizi daha güçlü kılıyor, hem fiziksel hem de mental açıdan yorgun hissetmemizi azaltıyor. Bunu her gün yapmak zor olabilse de haftada birkaç kez bile olsa fiziksel aktivitelere zaman ayırmak hissettiğimiz bu yorgunluğa düşündüğümüzden çok daha iyi geliyor.
Dengeli Beslenme
Aslında birçoğumuz sağlıklı beslenmenin öneminin farkındayız. Ancak sabah erkenden bir yerde olmak üzere yola çıkıyor, akşam geç vakitte eve dönebiliyoruz. Uykumuzu alıp ertesi gün tekrar aynı şeyleri yapmamız gerekiyorsa biz ne zaman market alışverişi yapalım, aldıklarımızı ne zaman pişirelim, ne zaman yiyelim, ne zaman bulaşıklarını yıkayalım? Yani sağlıklı beslenme alışkanlıklarını sürdüremiyor olmamız bazen de bizim suçumuz olmuyor. Ancak hafta sonu salata malzemelerini hafta boyu kullanıma hazır hale getirmek, market alışverişlerimizi haftalık yapmak, boş vakitlerimizde pratik tarifler bulmak beslenme kalitemizde iyileşmeler yaratabiliyor.
Doktor Ziyareti
Belki de en önemlisini sona sakladık. Eğer hayatımızda değişiklikler yapmamıza rağmen değişmeyen yorgunluk halimizi anlamlandırmakta zorlanıyorsak bir doktora danışmamız en iyi çözüm olabiliyor. Bazı durumlarda kan değerlerimizdeki bir düşüklük sonucu doktorumuzun önereceği bir beslenme biçimi ya da takviyeyle sorunumuz çözülebiliyor. Eğer doktorumuzun daha önce önerdiği ancak bize iyi gelmeyen bir ilacın yan etkilerini deneyimliyorsak doktorumuzdan muadil bir ilaç tavsiyesi isteyebiliyoruz. Eğer bu yorgunluk hissini farklı bir sağlık durumu sebebiyle yaşıyorsak erken müdahale sayesinde sağlığımıza geri kavuşabiliyoruz.
Kendini daha zinde hissetme yolunda #RelateYanında!
Eğer sürekli hissettiğin ve hayatını zorlaştıran bu yorgunluk hissinden kurtulmak için bir yardım eline ihtiyaç duyarsan Relate uygulamasının yanında olduğumuzu hatırlatmak istiyoruz! Yukarıdaki tüyoları hayatına dahil etmeye çalışırken zorlanırsan uygulama üzerinden “Sağlıklı Alışkanlık Edinmek” ya da “Uyku Kalitesini Artırmak” yolculuklarına çıkabilirsin.