Sindirella’nın hikayesini hatırlıyor musun? Üvey annesi ve kardeşlerinden eziyet gören, çaresiz ve yardıma muhtaç, tatlı bir kız. Hikayenin sonunda, çektiği tüm zorluklara karşı sabırlı ve sessiz kalıp şikayet etmediği için ödüllendiriliyor: Kendisini üvey annesinden ve kardeşlerinden koruyacak bir prense kavuşuyor. Bu hikayede “iyi” kadın figürünün nasıl yansıtıldığı dikkatini çekmiş miydi? Diğer prenses masalları gibi bu masalda da iyi kız Sindirella söz dinleyen, ağır başlı, uysal ve pasif biri olarak tarif ediliyor. Aynı zamanda, kendisini kurtarması için bir erkeğe ihtiyaç duyuyor.
Peki, ismini bundan alan bu durum ne anlatıyor?
Sindirella Kompleksi Nedir?
Sindirella kompleksi, toplumsal cinsiyet rollerinden doğmuş olup kadınların erkeklere psikolojik bağımlılığı anlamına geliyor. Bu sendromdan muzdarip olan kadınlar, bağımsız olmaktan korkuyor ve farkında olmadan, mutlu olabilmek için dominant bir erkek figürün kendilerini korumasına ihtiyaç duyuyor. Bu sendromda kadınlar, tıpkı Sindirella hikayesinde olduğu gibi, iyi huylu ve sabırlı olurlarsa koruyucu bir erkeğin kendilerini bulacağına inanıyor.
Sindirella Kompleksinin Belirtileri
Sindirella kompleksi yaşayan kadınlar, hayatlarındaki erkekle sağlıklı bir ilişki kurmakta zorlanıyor çünkü onu herkes gibi kusurları olan biri olarak görmek yerine idealize ediyor. Bu idealizasyon sonucunda ona karşı gerçekçi olmayan ve karşılanması güç beklentiler içine giriyor. Hâliyle, bu beklentilerine uymayan davranışlar karşısında acı çekebiliyor.
Bunun yanı sıra, karar verme süreçlerinde gerilimden uzak durmak için daha pasif ve uyumlu bir rol üstlenerek sorumluluğu erkeklere bırakıyorlar. Benzer şekilde, kendi hayatlarıyla ilgili kendi başlarına büyük bir karar almakta zorlanabiliyorlar.
Sindirella kompleksinden muzdarip olan kadınlar, kendilerine partner olarak daha çok “güçlü” ve “akıllı” olarak gördükleri erkekleri tercih ediyor çünkü bu partnerin kendilerini korumasını ve kendilerine bakmasını bekliyor. Bu kadınlar çoğunlukla geleneksel cinsiyet rollerini sürdürecek şekilde anne ve ev kadını olmayı tercih ediyor. Bunun yanı sıra, ekonomik olarak kendilerine bakmakta ve bir işe devam etmekte zorlanabiliyorlar. Bağımsız bir birey olarak başarı elde etmektense güçlü bir erkek figürünün arkasındaki görünmez destekçi olmayı tercih edebiliyorlar.
Sindirella Kompleksinin Nedenleri
Sinderalla kompleksinin temel nedenleri arasında düşük öz saygı ve düşük öz güven yer alıyor. Bu durumla mücadele eden kadınlar, başarılarını genellikle şans veya problemin kolaylığı gibi dışsal faktörlere bağlayabiliyor. Öz saygı ve öz güven eksikliğinden ötürü kendilerini yetersiz hissedebiliyor ve tam olarak ne yapmaları gerektiğini bilmedikleri durumlarda yanlış bir şey yapmaktan korkabiliyorlar. Bu sebeple, başkalarına bağlı olmadan hareket etmekte zorlanabiliyorlar. Sindirella kompleksinin bir diğer sebebi ise bağımsız hareket edememek olarak gösteriliyor. Bazı ruh sağlığı uzmanlarına göre, bunun temeli aşırı korumacı bir ailede yetişmekten geliyor. Hatta kimi zaman ebeveynlerin aşırı korumacı tutumunun, çocuğun bağımsızlık belirtileri gösterdiği için cezalandırılmasına kadar gitmiş olabileceği düşünülüyor. Bunun yanı sıra, ailelerin çocukların cinsiyetine göre sergiledikleri farklı tutumların da kadınların bu sendromu geliştirmesinde etkili olabileceği düşünülüyor. Yapılan bir araştırmaya göre, ebeveynler oğlan bebeklerin ağlamasının öfkeden olduğunu düşünürken kız bebeklerin ağlamasını korkuya yorabiliyor. Aynı şekilde, annelerin kız ve oğlan çocukların ağlamalarına farklı tepkiler verdiği görülüyor. Anneler, oğlanlara kıyasla kız çocukları ağladığında tüm işlerini bırakıp onu yatıştırmaya koşabiliyor çünkü kızların oğlanlardan daha narin olduğunu düşünüyor. Sonuç olarak, kız çocukları ebeveynlerinin bu fazla endişeli ve korumacı yaklaşımını içselleştirerek bağımsızlık korkusu geliştirebiliyor.
Sindirella Kompleksinin Etkileri
Peki, Sindirella kompleksi hayatımızı nasıl etkiliyor? Bu sendromdan müzdaripsek başarılı olma kaygısı taşıyabiliyoruz çünkü başarıyla gelen bağımsızlığın bizi daha az feminen kılacağını düşünebiliyoruz. Öte yandan, başarılı olduğumuzda da bunu çoğunlukla şans veya problemin kolaylığı gibi dışsal faktörlere bağlıyoruz. Örneğin, yeni bir dil öğrenirken hızla yol katetmemizin kendi dil becerimizden ziyade dilin kolaylığından ötürü olduğunu düşünüyoruz. Bunun yanı sıra, Sindirella kompleksinin kadınların konuşma şeklini de etkilediği bulunuyor. Bağımsızlık endişesi duyan kadınlar, cümlelerinin sonuna çoğunlukla onay bekleyen ifadeler ekliyor: “Bu dizi çok komik, değil mi?” Aynı şekilde, aşırı kibar konuşmaya dikkat ediyor ve cümlelerine “gibi” ve “sanırım” gibi tereddüt içeren ifadeler ekliyorlar. Böylelikle, kesin bir görüş belirtmekten kaçınmış oluyorlar.
Sindirella kompleksinin kişisel etkilerinin yanı sıra kadınların bağımsızlığına dair toplumsal etkileri de bulunuyor. Kızların korunmaya ve bakılmaya muhtaç olduğunu düşünen ailelerde kadınların erken yaşta evliliğe teşvik edildiği, hatta kimi zaman zorlandığı görülüyor çünkü evliliğin kadınları saygın bir konuma getirdiğine inanılıyor. Bu da kimi zaman kadınların hayal ve hedeflerinin önüne geçerek onların istedikleri bir kariyer yolunda ilerlemelerini engelleyebiliyor.
Sindirella Kompleksi ile Başa Çıkma Yolları
Sindirella kompleksinin belirtilerinden, nedenlerinden ve etkilerinden bahsettik. Şimdi de bu durum ile başa çıkmanın yollarına bakalım:
- Kendini tanımak.
Sindirella kompleksi yaşadığımızı fark etmek kolay olmayabiliyor. Özellikle yaşadığımız yerde yıllardır süregelen kalıplaşmış cinsiyet rolleri hakimse farkındalık kazanmak zorlaşabiliyor. Öte yandan, bu sendromdan muzdaripsek ailemizin çocukluğumuzdan beri bize olan yaklaşımını içselleştirmiş olabiliyoruz. Tüm bu nedenlerden ötürü, kendimize dönüp bakmak, kendi değer ve inançlarımızın farkına varmak bu süreçte önemli bir rol oynuyor. Başkalarından bağımsız hareket etmeye dair korkumuz ve devam etmek için bir erkeğe muhtaç olduğumuza dair inancımız nereden geliyor olabilir?
- Öz saygı kazanmak.
Öz saygımız yüksek olduğunda kendimize daha çok güveniyor ve sonucunda başkalarının bizim için kararlar almasına daha az ihtiyacı duyabiliyoruz. Peki, öz saygı nasıl kazanılır? Düşük öz saygının sebebi kimi zaman kendi değerimiz hakkındaki olumsuz düşüncelerimiz olabiliyor. Bu olumsuz düşüncelerle baş etmek için kendimiz hakkındaki olumlu düşüncelerimizi not etmek, kendimizde sevdiğimiz ve takdir ettiğimiz özelliklerimizi hatırlamak bize iyi gelebiliyor. Öte yandan, şu ana kadarki başarılarımızı kendimize hatırlatmak ve ilerisi için kendimize hedefler belirlemek de öz saygı kazanmamıza yardımcı oluyor.
- Bağlantı kurmak.
Başka kadınlarla bağlantı kurmak, hayatımızı devam ettirmek için bir erkeğin korumasına ihtiyacımız olmadığını fark etme yolunda bize yardımcı olabiliyor. Özellikle kendi başına ayakta duran, başkalarına bağlı olmadan ilerleyebilen kadınlarla tanışmak bize yol gösterebiliyor. Onlardan ilham alabiliyor ve kendimize olan güvenimizi ve inancımızı artırabiliyoruz.
- Adım atmak.
Sindirella kompleksiyle baş ederken öz güven, öz saygı veya kişisel değerlerimiz gibi içsel süreçler üzerinde çalışıyoruz. Bu süreçte attığımız somut adımlar da en az içsel süreçlerimiz kadar önem taşıyor. Bu sendromla yaşıyorken bağımsızlığımıza doğru adım atmak her zaman kolay olmayabiliyor ancak minik adımlarla başlamak bize yardım edebiliyor. Örneğin, ekonomik bağımsızlığımızı kazanmaya çalışırken bir anda bir iş yerinde işe başlamak ve konfor alanımızdan çıkmak kimimiz için göz korkutucu olabiliyor. Bunun yerine, yaptığımız el işlerini satmak gibi evden para kazanabileceğimiz bir işle başlamak daha kolay bir başlangıç olabiliyor.
- Profesyonel destek almak.
Kimi zaman kendimizi tanımak ve içinde bulunduğumuz durumu fark etmek zorlayıcı olabiliyor. Bu nedenle Sindirella kompleksiyle de tek başımıza baş etmekte güçlük çekebiliriz. Böyle zamanlarda bir ruh sağlığı uzmanından destek almak bize iyi gelebilir.
Kendi ayakların üstünde dururken #RelateYanında!
Sindirella kompleksiyle baş ederken kendi başarılarımızı fark edemeyebiliyor, fark etsek bile bunları dış faktörlere bağlayabiliyoruz. Aynı şekilde, düşük öz saygı ve düşük öz güvene sahip olabiliyor ve kendi değerimizin farkında olmayabiliyoruz. Kendi değerimizi keşfetmek, kendi kendimize yeterli olduğumuzu hatırlamakta ve endişe duymadan bağımsızlığımızı kazanabilmemizde büyük bir destek sağlıyor. Tabii ki, bu yolculukta yalnız olmak zorunda değilsin. Öz saygı ve öz güven kazanırken #RelateYanında! Hemen şimdi uygulamaya girerek “Kendi Değerini Keşfetmek” yolculuğuna başlayabilir ve bu yolda ilk adımını atabilirsin.
